Okulistyka

Okulista jest specjalistą, który leczy i diagnozuje choroby związane z narządem wzroku. Najczęściej odwiedza się go, gdy pojawi się problem z widzeniem lub dolegliwości oczu.
Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów. To prawidłowe widzenie pozwala nam poznawać świat i właściwie odczytywać to co odbieramy. Kontrola wzroku poprzez wykonywanie regularnych badań pozwala nam uniknąć wielu chorób lub wykryć je na odpowiednio wczesnym etapie rozwoju. Istnieje wiele oznak, które powinny zasugerować nam wizytę o okulisty i poddanie się badaniom. Współczesna medycyna pozwala nie tylko na dokładne zbadanie wzroku, ale także na wyleczenie różnego rodzaju wad i schorzeń na bardzo wczesnym etapie zahamowanie rozwoju choroby.
Kiedy udać się do okulisty?
Sygnały sugerujące, że powinniśmy udać się do lekarza okulisty

Nie wszystkie choroby i wady wzroku dają nam sygnały, że dzieje się coś niepokojącego. Niektóre choroby rozwijają się w sposób podstępny, nie dając żadnych oznak. To, co powinno nas zaniepokoić to z pewnością:
- mrużenie i wytężanie wzroku podczas oglądania telewizji, czytania czy „wypatrywania” czegoś,
- zbyt częste mruganie,
- często pojawiające się stany zapalne spojówek,
- problemy z ostrością widzenia,
- bóle głowy,
- widoczne zmiany w gałce ocznej np. pęknięcia naczynek,
- odczuwanie notorycznego zmęczenia oczu,
- pieczenie, swędzenie,
- uczucie suchych oczu.

Przygotowanie do badania okulistycznego
– zaleca się, żeby dzieci do 2 roku życia nie były karmione i pojone na około godzinę przed bada-niem, aby uniknąć zachłyśnięcia
– należy zabrać książeczkę zdrowia dziecka oraz dokumentację medyczną z poprzednich wizyt okulistycznych
– pacjent powinien mieć ze sobą okulary, które nosi na co dzień
– podczas badania okulista zakrapia oczy, jest to konieczne do wykonania pełnego badania dna oka i prawidłowej oceny wady wzroku. Krople mogą wywoływać uczucie pieczenia, szczypania, a także pogorszenie widzenia i wrażliwość na światło słoneczne
– w przypadku, gdy na wizytę z dzieckiem nie może przyjść rodzic, opiekun musi mieć pisemne upoważnienie w którym rodzic/opiekun prawny pacjenta wyraża zgodę na podanie kropli do oczu.

Jak wygląda badanie okulistyczne?

Pełne badanie okulistyczne

Pełne badanie okulistyczne W naszym gabinecie wykonujemy pełne badanie okulistyczne dorosłych i dzieci. Noworodki i niemowlęta również!

Badanie okulistyczne składa się z:

- badania w lampie szczelinowej - przedni odcinek,

- autorefraktometrii - badanie wady wzroku,

- pomiaru ciśnienia wewnątrz gałkowego z pachymetrią,

- badania dna oka

Komputerowa ocena wady wzroku - autorefraktometria

Autorefraktometria to komputerowe badanie wady wzroku, czyli wady refrakcji. Możliwe wady refrakcji to nadwzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm. Autorefraktometria to badanie konieczne do prawidłowego doboru korekcji optycznej. Badanie pozwala na nieinwazyjną ocenę wady wzroku oraz stanowi podstawę doboru szkieł korekcyjnych.

Wskazania:

- subiektywne zaburzenie ostrości wzroku („niewyraźne widzenie”)

- mrużenie oczu

- okresowa ocena ostrości wzroku u osób z uprzednio stwierdzoną wadą

- diagnostyka zmian chorobowych oka przebiegających z wadą wzroku

- przewlekłe zapalenie brzegów powiek

- diagnostyka bólów głowy

Przygotowanie: Przed badaniem należy zdjąć soczewki kontaktowe, natomiast w czasie jego trwania spokojnie patrzeć daleko przed siebie. W przypadku obiektywnego badania wady refrakcji stosuje się leki porażające akomodację. U dzieci oznacza to niejednokrotnie konieczność kilkudniowego stosowania leków w okresie bezpośrednio poprzedzającym badanie.

Przebieg: Badanie przeprowadza się w pozycji siedzącej. Przed jego rozpoczęciem należy zdjąć soczewki kontaktowe lub okulary. Podczas trwania badania należy patrzeć prosto przed siebie.

Autorefraktometria może być przeprowadzana po uprzednim podaniu leków porażających akomodację lub bez ich zastosowania; w pierwszym przypadku jego wynik jest jednak bardziej obiektywny a samo badanie poprzedzone jest podaniem kropli porażających akomodację do worka spojówkowego.

Autorefraktometria pediatryczna

umożliwia wykrywanie wad wzroku u niemowląt i dzieci. Jest badaniem bezstresowym, ponieważ wykonuje się go z odległości 1m! Jest niezastąpionym narzędziem we wczesnej diagnostyce niedowidzenia u niemowlaków jak i dzieci w wieku przedszkolnym. Urządzenie pozwala na badanie obuoczne wad refrakcji, rozstawu i średnicy

Badanie w lampie szczelinowej

Badanie w lampie szczelinowej z torem wizyjnym. W badaniu przedniego odcinka oceniamy przezierność rogówki, głębokość komory przedniej, strukturę tęczówki. Lampa szczelinowa, czyli biomikroskop jest niezbędnym narzędziem przy usuwaniu ciał obcych rogówki z worka spojówkowego, pozwala na ocenę uszkodzenia rogówki szczególne po wybarwieniu specjalnym barwnikiem. W stanach zapalnych tęczówki jest niezbędna dla oceny komory przedniej, ewentualnego wysięku, zrostów w obrębie źrenicy. Przy zastosowaniu trójlustra Goldmana oceniamy kąt przesączania oraz struktury siatkówki na dalekim obwodzie dna oka wraz z dokumentacją fotograficzną. Jest to szczególnie ważne przy zagrażającym odwarstwieniu siatkówki z powodu degeneracji obwodowych i konieczności jej oblaserowania.

Badanie dna oka - oftalmoskopia

Badanie dna oka nazywane również oftalmoskopią, wziernikowaniem dna oka lub fundoskopią to metoda pozwalająca na wykrycie zmian w obrębie narządu wzroku. Należą do nich m.in. nadciśnienie lub cukrzyca.

Wskazania:

Głównym wskazaniem do wykonania oftalmoskopii jest osłabienie ostrości wzroku lub zaburzenia w widzeniu barw. Często zdarza się, że pacjent zaczyna widzieć nieprawidłowo. Mogą pojawiać się linie lub widzenie jednym okiem jest dużo słabsze. Niektórzy skarżą się także na pojawiające się czarne punkty oraz błyski światła. Wykonanie badania dna oka będzie konieczne również w przypadku wystąpienia chorób naczyniowych, przede wszystkim nadciśnieniu oraz cukrzycy. Wskazaniem do przeprowadzenia badania dna oka jest także miażdżyca. Wielu lekarzy kieruje na to badanie chorych po przebytym udarze mózgu. Poza tym zaburzenia równowagi oraz zażywanie niektórych leków mogą być bezpośrednimi wskazaniami do wykonania testu.

Przygotowanie: Przygotowanie do badania dna oka nie jest szczególnie skomplikowane, jednak aby dobrze je wykonać, konieczne jest podanie kropli z atropiną. Atropina rozszerza źrenicę oka, co powoduje gorsze widzenie. To dlatego na badanie dna oka powinno się zawsze zgłaszać z osobą towarzyszącą.W słoneczne dni konieczne może okazać się użycie okularów przeciwsłonecznych, ponieważ atropina wywołuje przejściową nadwrażliwość na promienie słoneczne.

Do skutków ubocznych badania dna oka można zaliczyć także ból głowy, a także nudności i wymioty.

Przebieg: Badanie wykonuje się za pomocą specjalnego urządzenia – oftalmoskopu, które z jednej strony oświetla źrenicę, a z drugiej posiada okular pozwalający zobaczyć okuliście powiększony obraz oka.Badania dna oka u dzieci.U niemowląt oraz dzieci również możliwe jest wykonanie badania dna oka. Test przeprowadza się zwłaszcza u wcześniaków w czasie pierwszego miesiąca życia. Głównym wskazaniem jest wykrycie retinopatii we wczesnym stadium. Badanie powtarza się następnie w 8. oraz 12. tygodniu życia.

Dzieciom wykonuje się oftalmoskopię w przypadku zeza, a także nieprawidłowego widzenia barw oraz nagłego pogorszenia się wzroku. Choć samo badanie jest bezbolesne, to zakroplona do oczu atropina może wywoływać nieprzyjemne pieczenie.

Badanie dna oka ze zdjęciem

Badanie dna oka oprócz chorób wzroku, np. jaskry, chorób siatkówki, pomaga wykryć niektóre choroby naczyniowe, np. cukrzycę, czy nadciśnienie. Dodatkowo podczas takiego badania lekarz może stwierdzić występowanie zmian nowotworowych w obrębie gałki ocznej, a nawet guza mózgu. Doświadczony lekarz okulista wykonujący badanie dna oka może podczas jego wykonywania stwierdzić także postępującą białaczkę, czy anemię. Szerokie spektrum schorzeń, jakie można wykryć oraz monitorować przy pomocy badania dna oka pokazuje, jak ważne jest jego regularne wykonywanie.

Tonometria - pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego

Tonometria to pomiar ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.

Wskazania: Tonometria stanowi część rutynowego badania okulistycznego. Jest jednak szczególnie wskazana w przypadku jaskry, nadciśnienia ocznego (lub ich podejrzenia), a także w trakcie kontroli po zabiegach na gałce ocznej.

Przygotowanie: Przed badaniem należy rozluźnić mocno zapięty kołnierzyk. Badany powinien spokojnie oddychać, nie może wstrzymywać oddechu (manewr Valsalvy) ani zaciskać powiek. Drugim, niebadanym okiem należy patrzeć w dal prosto przed siebie. W przypadku badań wymagających znieczulenia powierzchni gałki ocznej badany powinien poinformować lekarza o ewentualnej alergii na leki znieczulające. Przed badaniem należy zdjąć soczewki kontaktowe.

Przebieg: Pacjentowi siedzącemu przed lampą szczelinową znieczula się powierzchnię oka, a film łzowy zabarwia się roztworem fluoresceiny, która pod wpływem kobaltowo-niebieskiego światła zaczyna świecić (wykazuje fluorescencję). Końcówką pryzmatu uciska się szczyt rogówki. W chwili zetknięcia z rogówką zabarwiony film wytwarza wokół okrągłej końcówki pryzmatu menisk, który widoczny jest w postaci dwóch żółtych półokręgów. Skalę tonometru ustawia się tak, aby półokręgi te zetknęły się wewnętrznymi krawędziami, a następnie odczytuje się na niej wartość ciśnienia.

Pachymetria – ocena grubości rogówki

Pachymetria jest badaniem okulistycznym określającym grubość rogówki oka.Często pachymetrię wykonuje się przed tonometrią, ponieważ grubość rogówki może mieć znaczący wpływ na ciśnienie w oku. Obydwa badania, wykonane jedno po drugim pozwalają zniwelować wpływ jednego czynnika na drugi i dokładnie ocenić zarówno jedną jak i drugą wartość.

Wskazania: Pomiar grubości rogówki zalecany jest przez okulistów, kiedy podejrzewają oni u pacjenta:

- nadciśnienie oczne,

- podejrzenie jaskry,

- podejrzenie stożka rogówki (ścieńczenia rogówki),

- podejrzenie obrzęku rogówki,

- przygotowanie do zabiegu keratoplastyki,

- przygotowanie do przeszczepu

- ocena funkcji śródbłonka rogówki.

Przygotowanie: Nie ma określonych wymogów przygotowania do pachymetrii. Należy jedynie wyjąć soczewki kontaktowe na czas badania.Należy też zawsze poinformować personel o uczuleniach na leki i niepożądanych reakcjach po zastosowaniu znieczulenia miejscowego, jeśli takowe kiedykolwiek wystąpiły.

Przebieg: W pierwszej kolejności do oka pacjenta zostaje wpuszczony lek znieczulający. Po około 5min pacjent jest proszony o patrzenie na wprost, w dal, jak najdalej potrafi przed siebie. Ważne, żeby nie zamykał oka, nie mrugał, nie poruszał głową ani gałką oczną. Lekarz za pomocą sterylnej końcówki urządzenia dotyka centrum rogówki, lekko ją uciskając. Sam pomiar trwa kilka sekund.

Wynik jest dostępny natychmiast.

Gonioskopia

Gonioskopia to badanie kąta przesączania (rogówkowo-tęczówkowego). Kąt przesączania obejmuje przestrzeń między obwodową częścią rogówki i przednią częścią twardówki a podstawą tęczówki i graniczącym z nią fragmentem ciała rzęskowego.

Wskazania: Gonioskopia jest częścią specjalistycznego badania okulistycznego w przypadkach diagnostyki jaskry i nadciśnienia ocznego (lub ich podejrzenia), jak również po urazach gałki ocznej, w których mogło nastąpić uszkodzenie struktur kąta przesączania. Gonioskopię wykonuje się również w czasie zabiegów chirurgicznych lub laserowych w celu uwidocznienia kąta.

Przygotowanie: Przed badaniem należy zmyć makijaż. Badanie przeprowadza się po znieczuleniu rogówki, ponieważ gonioskop zakłada się na jej powierzchnię. Badany powinien poinformować lekarza o ewentualnej alergii na leki znieczulające. Przed badaniem należy zdjąć soczewki kontaktowe.

Przebieg: Badany spokojnie opiera czoło o lampę szczelinową i drugim, niebadanym okiem patrzy prosto przed siebie w dal lub spokojnie, powoli kieruje je zgodnie z poleceniami badającego. Nie wolno wykonywać gwałtownych ruchów głową ani cofać głowy bez polecenia. W czasie zabiegu i bezpośrednio po zabiegu możliwe jest nieco zamglone widzenie. W trakcie badania po policzku może spływać niewielka ilość żelu, jaki umieszcza się między gonioskopem a rogówką.

Test Schirmera

Test Schirmera to jedno z badań, które wykorzystuje się, by zdiagnozować zespół suchego oka. Test wykonuje się w celu oceny wydzielania wodnej składowej filmu łzowego.

Wskazania:

- zespół suchego oka

- zaburzenia nawilżania powierzchni oka

Przygotowanie: Nie ma specjalnego przygotowania do tego badania.

Przebieg: Lekarz umieszcza worku spojówkowym, od strony zewnętrznego kącika oka, w odległości 1/3 długości powieki specjalny, lekko zagięty pasek bibuły, znakowany podziałką co 5 mm, i pozostawia na 5 minut. Następnie mierzy się długość, na jakiej pasek uległ zwilżeniu. W czasie trwania testu pacjent patrzy na wprost. Nie wolno mu zamykać oczu ani trzymać ich zbyt szeroko otwartych. Powinien też w miarę możliwości powstrzymywać się od mrugania. Po zakończeniu testu możliwe jest zaczerwienienie oczu i przemijające uczucie ciała obcego w oku.

Wyniki i ocena:

* zwilżenie >15 mm paska interpretuje się jako wynik prawidłowy

* zwilżenie 10–15 mm oznacza początkowy, a 5-10 mm nasilony deficyt wodnej składowej łez wartość <5 mm oznacza zaawansowany zespół suchego oka z niedoborem filmu łzowego

Test Amslera

Test Schirmera to jedno z badań, które wykorzystuje się, by zdiagnozować zespół suchego oka. Test wykonuje się w celu oceny wydzielania wodnej składowej filmu łzowego.

Wskazania:

- zespół suchego oka

- zaburzenia nawilżania powierzchni oka

Przygotowanie: Nie ma specjalnego przygotowania do tego badania.

Wyniki i ocena:

* zwilżenie >15 mm paska interpretuje się jako wynik prawidłowy

* zwilżenie 10–15 mm oznacza początkowy, a 5-10 mm nasilony deficyt wodnej składowej łez wartość <5 mm oznacza zaawansowany zespół suchego oka z niedoborem filmu łzowego

OCT – optyczna koherentna tomografia komputerowa

Optyczna koherentna tomografia dna oka jest nowoczesnym badaniem pozwalającym na ocenę narządu wzroku. Badanie wykorzystywane jest głównie w diagnostyce chorób siatkówki. Wykonanie badania OCT oka umożliwia uzyskanie modelu przekroju tkanek. W całej procedurze podobne jest trochę do badania ultrasonograficznego. Do narządu wprowadzana jest wiązka światła, która odbijając się, informuje o położeniu poszczególnych części.

Wskazania do wykonania badania:

- zwyrodnienia plamki związane z wiekiem

- makulopatia cukrzycowa

- obecne obrzęki plamki żółtej

Przebieg:

Przed przystąpieniem do badania OCT oka, pacjentowi aplikuje się specjalne krople, które rozszerzają źrenice. Można się wtedy spodziewać pogorszenia widzenia, a także światłowstrętu. Czas, po którym źrenica ulegnie rozszerzeniu to na ogół 15 minut. Następnie prosi się pacjenta o zajęcie pozycji siedzącej bezpośrednio przed aparatem i umieszczenie brody na specjalnej podpórce. Samo badanie nie trwa długo. Zazwyczaj jest to około kilkunastu minut. Co więcej – można je powtarzać wiele razy, ponieważ jest całkowicie bezpieczne. Można na nie kierować osoby w każdym wieku.

Wynik badania

Wynik prezentowany jest w formie wykresu i jest dostępny zaraz po badaniu.

Diagnostyka zeza u dzieci od 0 do 3 r.ż.( PL, Skiaskopia, Cover Test i Test Hischberga)

PL „preferential looking - Test preferowanego spojrzenia

Test preferencyjnego patrzenia, (inaczej test Tellera / Dobsona), stosowany jest do oceny ostrości wzroku u niemowląt i małych dzieci, które nie są w stanie zidentyfikować zdjęcia lub liter. Dziecku przedstawiona jest karta z dwoma polami stymulacyjnymi, jedna część złożona jest z pasków, a druga z jednorodnej szarej strefy. Położenie pasków jest losowo zmieniane. Przez mały otwór, znajdujący się pośrodku dwóch obszarów, obserwator widzi dziecko i ocenia położenie pasków na podstawie ruchów głowy i oczu dziecka. Jeśli dziecko widzi pasy, to zwracają jego uwagę i woli na nie spojrzeć niż na szarą plamę. Jeśli dziecko nie może ich zobaczyć, (pole z paskami będzie wyglądać tak samo jak puste szare pole, - dziecko nie wykaże zainteresowania). Dziecko może siedzieć na kolanach osoby dorosłej.

Skiaskopia - badanie refrakcji oka. Jest to badanie nie wymagające czynnego udziału pacjenta. Skiaskopia pozwala na określenie wady wzroku za pomocą wiązki światła rzutowanej przez skiaskop na dno oka. Kierunek ruchu cienia w źrenicy zależy od refrakcji oka, czyli załamywania promieni świetlnych przechodzących przez wszystkie struktury optycznego układu oka (rogówki, cieczy wodnistej wypełniającej przednią komorę oka, soczewki i ciała szklistego). Przebieg badania Aby dokładnie określić wadę refrakcji i na tej podstawie dobrać okulary, trzeba "porazić" akomodację (czyli zdolność przystosowania się oka do dobrego widzenia z różnych odległości) w badanym oku za pomocą kropli do oczu, np. atropiny. To badanie oczu przeprowadza się w ciemni przy użyciu aparatu zwanego skiaskopem. Jest to przyrząd w kształcie walca o długości około 20 cm. Siadasz w odległości 1 m od lekarza, który skierowuje do Twojego oka strumień światła ze skiaskopu, przystawionego do swojego oka. Lekarz obserwuje zmiany oświetlenia źrenicy przez ruch powstającego cienia. Przy nadwzroczności cień porusza się zgodnie z ruchem światła skiaskopu, w krótkowzroczności - na odwrót. Następnie lekarz przystawia przed twoje oko tzw. listwy skiaskopowe, wyposażone w rząd szkieł skupiających (plusowych) i rozpraszających (minusowych) o wzrastającej sile. Za pomocą tych soczewek i zmiany ruchu cienia określa się refrakcję badanego oka. Jeśli chorujesz na jaskrę, przed skiaskopią poinformuj o tym lekarza. Wskazane jest, aby podczas badania skiaskopii u dzieci do 1roku życia, które są karmione piersią , jadły podczas badania.

CT Cover Test

- test naprzemiennego przesłaniania oczu,test Hirschberga (test odblasków rogówkowych) w celu diagnozy zeza test Lea (uprzywilejowanego spojrzenia), w celu sprawdzenia ostrości wzroku.Test CT i Hirschberga diagnozują zeza , natomiast test Lea pozwala sprawdzić ostrość wzroku